2010 ve sonrası mobil uygulamaların altın çağı oldu. Çoğu uygulama geliştiricisi bilgisayar üzerinde yapabildikleri şeyleri mobil platformlara da aktarabilmek adına mobil yazılım dillerine yöneldi. Çünkü mobil piyasası inanılmaz bir hızla büyümeye başlamıştı. Android ve iOS mobil platformun iki öncü işletim sistemi olduğu için, bu platformlar üzerinde uygulama geliştirmek için kullanılabilecek dillerin popülerliği artmaya başladı. İşte Swift de tam olarak bu noktada devreye giriyor. Çünkü Apple ürünlerde çalışan uygulamalar yazmak için kullanılabilecek en iyi programlama dillerinden biri Swift.
Swift ne demek?
Swift bir programlama dili ismi olmasının yanı sıra, aynı zamanda İngilizce dilinde birçok farklı anlama gelebilen bir kelime. Bu anlamlardan bazıları “süratli”, “kara sağan kuşu”, “seri” ve “çabuk”. Ancak dilin logosuna bakıldığı zaman, Apple’ın net bir şekilde kara sağan kuşundan esinlendiği anlaşılıyor.
Dünden bugüne gelişim süreci
İlk olarak Apple Worldwide Developers Conference 2014 isimli etkinlikte duyurulan Swift, o zamandan bu zamana büyük ölçüde yol kat etti. O zamanlar Apple’ın üst düzey yöneticilerinden biri olan Chris Lattner, programlama dilinin temellerini 2010 yılında atmaya başladı.
Apple 2013 yılına kadar karşılarına çıkması muhtemel bir soruna cevap aradı. O sorun da yeni programlama dilinin hâli hazırda Apple ürünlere uygulama geliştirmek için kullanılan Objective-C ekosisteminde kendine nasıl yer bulacağıydı. Teknoloji devi, geliştiricileri Swift kullanmaya zorlamak istemiyordu. Çünkü böyle bir hareket çok sert tepkiler alabilirdi.
Apple bu noktada mevcut Objective-C diline yatırım yapmaya devam etmeye karar verdi. Ancak bir yandan da yeni ve güvenilir bir dil geliştirdiğinin mesajlarını vermeye başladı. Bundan bir yıl sonra ise Apple cihazlara uygulama geliştiren insanlar Swift’in betası ile tanıştılar. Swift, ilk ay 11 milyon kişi tarafından indirildi.
Süreç devam ettikçe geliştiricilerin Swift hakkında düşünceleri de yavaş yavaş oluşmaya başladı. Görüşler başlarda çok karmaşıktı. Bir kısım geliştirici, Swift’in kullanması basit bir dil olduğu için iyi olduğunu, diğer bir kesim ise bu basitlikten ötürü yetersiz olduğunu düşünüyordu. Ancak iki taraf da henüz Swift kullanmak için çok erken olduğu konusunda ortak fikre sahipti.
Yıllar 2015’i gösterdiği zaman Apple Swift’i açık kaynak kodlu bir programlama dili hâline getirdi. Apple’ın bu hareketi sonrasında Swift yoğun ilgi gördü. Açık kaynak kodlu hâle geldiğinin ilk haftasında 60.000’den fazla insan Swift’in bir kopyasını indirdi. Sonrasında geçen 2 sene içinde de Swift resmî olarak tarihin en hızlı büyüyen programlama dili oldu.
Neler yapılabilir?
Swift, Apple’ın uzun yıllardır süregelen stratejisini devam ettirerek yalnızca Apple ürünlerine uygulama yazmak için kullanılabiliyor. Yani Swift kullanarak macOS, tvOS, iPadOS, watchOS ve iOS yüklü tüm cihazlarda sorunsuzca çalışabilecek uygulamalar geliştirmek mümkün. Bu konuda yalnızca tek bir istisna bulunuyor.
Swift temelinde açık kaynak kodlu olduğu bir programla dili olduğu için, açık kaynak kodlu işletim sistemi çekirdeğinde de çalışabiliyor. Peki bu ne demek? Kısaca, Swift kullanarak Linux işletim sisteminde çalışabilecek uygulamalar da geliştirilebiliyor.
Her ne kadar Linux’ta çalışan uygulamalar yazmak mümkün olsa da Swift esas olarak Apple ürünlerinde çalışması için üretildi. Bu yüzden Swift, Apple marka ürünlerin donanımlarını en verimli şekilde kullanabilen programlama dili. Yani Apple yıllar boyunca inşa ettiği ekosistemini burada da sürdürmeyi başarıyor.
Nereden öğrenilebilir?
Apple yalnızca kendi ürünlerinde kullanılabilen bir programlama dili geliştirdiği için geliştiricileri bir şekilde kendi platformuna geçmeye ikna etmesi gerektiğini biliyor. Bunu yapabilmek için de kapsamlı bir Swift desteği sunuyor. Sunduğu desteği de henüz çocuk yaştaki potansiyel geliştiricilerden başlatan adımlarla sağlıyor.
Bahsettiğimiz adımlardan bir tanesi iPad üzerinde bulunan bir uygulama. Uygulamanın ismi Swift Playgrounds. Ücretsiz bir iPad uygulaması olan Swift Playgrounds, çocuklara programcılık mesleğinin temellerini öğretmek için tasarlandı. İçinde oyunlardan ve çeşitli görevlerden oluşan eğitim araçları bulunuyor.
Programlamaya yeni başlayan insanlar için Swift Playgrounds çok kullanışlı bir uygulama olabilir. Çünkü her ne kadar çocuklara odaklı bir program olsa da yetişkin bir insana da başlangıç seviyesinde eğitimler vermek için oldukça kullanışlı bir ortam sunuyor. Eğer programlamaya daha hâkim biriyseniz, Apple’ın kendi uygulama marketi olan App Store üzerinde yaklaşık 500 sayfalık Swift kullanma kılavuzu görevi gören bir e-kitap da mevcut.
Nasıl kullanılır?
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, Swift’i tam verimli olarak kullanmak için bir Apple cihazına sahip olmanız gerekiyor. Çünkü kendisi Xcode isimli, macOS üzerinde çalışan bir Apple tümleşik geliştirme ortamında (IDE) kullanılabiliyor.
Xcode diğer tümleşik geliştirme ortamlarıyla karşılaştırıldığı zaman geride kalan bir yazılım değil. İçerisinde kod düzenleyici, hata ayıklayıcı, test etmek için kullanılabilen ortamlar gibi en gerekli araçlar bulunuyor.
Artıları nedir?
- Uygulama geliştirme süreci hızlı.
- Güvenli bir programlama dili.
- Otomatik Bellek Sayma (ARC) özelliği.
Eksileri nedir?
- Çok yeni bir dil.
- Az kişi kullanıyor.
- Eski iOS sürümleriyle uyumluluğu düşük.
Python diliyle ilgili bu yazımızı da inceleyebilirsiniz.
